Cần áp dụng “ Tiêu chuẩn Quốc gia” đối với du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

Tiêu chuẩn này được biên soạn và ban hành theo đề nghị của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Trong đó quy định những yêu cầu cơ bản về chất lượng dịch vụ và các sản phẩm du lịch cộng đồng do các bên liên quan cung cấp.

Tránh tình trạng "mạnh ai nấy làm"

Như chúng ta đã biết, tỉnh Kon Tum là vùng đất có bề dày lịch sử và nền văn hóa rất phong phú của các dân tộc thiểu số tại chỗ: Xơ Đăng, Ba Na, Gia Rai, Giẻ -Triêng, Brâu, Rơ Măm và H’rê. Trong đó có một số loại hình văn hóa dân gian truyền thống đặc sắc, đậm tính nhân văn cần được phát huy, quảng bá và giới thiệu đến du khách trong và ngoài nước.

Nhà rông - Nơi diễn ra những sự kiện quan trọng của cộng đồng

Hiện nay việc phát triển du lịch cộng đồng của các tổ chức các nhân trong việc xây dựng, lập kế hoạch dự án phát triển điểm, làng du lịch cộng đồng của địa phương ở một số nơi vẫn còn tình trạng “mạnh ai nấy làm” thiếu sự đồng nhất. Do đó cần có bộ tiêu chí chung qui định về tiêu chuẩn đối với xây dựng, phát triển điểm, làng du lịch cộng đồng.

Vừa qua, Bộ khoa học công nghệ đã công bố tiêu chuẩn quốc gia (TCVN 13259:2020) trong lĩnh vực “Du lịch cộng đồng – Yêu cầu về chất lượng dịch vụ” (tên tiếng Anh: Community based tourims – Requirements for service quality). Tiêu chuẩn này là cơ sở quan trọng như “kim chỉ nam” cho các địa phương, các tổ chức cá nhân có thể căn cứ và áp dụng vào trong thực tiễn về định hướng, qui hoạch, xây dựng và từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ, sản phẩm du lịch cộng đồng có chất lượng cao.

Trong những năm qua ngành Văn hóa Thể thao và Du lịch đã có nhiều nỗ lực trong công tác tham mưu, trình UBND tỉnh Kon Tum xem xét công nhận điểm, làng du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

“Bến mộng mơ” làng du lịch cộng đồng Kon Kơ Tu, nhìn từ Home stay

          Theo đó năm 2020 (tại Quyết định số 536/QĐ-UBND, ngày 28/5/2020 của UBND tỉnh Kon Tum) đã công nhận 03 điểm du lịch trên địa bàn thành phố Kon Tum, gồm: Làng du lịch cộng đồng Kon Kơ Tu, xã Đăk Rơ Wa; Làng du lịch cộng đồng Kon Klor, phường Thắng Lợi và điểm du lịch A Biu, xã Ngok Bay.

Như vậy, du lịch cộng đồng được đánh giá là không chỉ giúp người dân bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái, mà còn là dịp để bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương và được phát triển dựa trên trên cơ sở các giá trị văn hóa của cộng đồng, do cộng đồng dân cư địa phương đó quản lý, tổ chức khai thác và hưởng lợi, là hướng phát triển kinh tế bền vững cho cư dân các dân tộc thiểu số tại chỗ.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy một số điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đồng bộ việc áp dụng, niêm yết công khai một số nội dung thông tin theo yêu cầu về các tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực du lịch cộng đồng, một số điểm chưa có bảng, biển thông tin chỉ dẫn điều này ảnh hưởng ít nhiều đến việc tiếp cận thông tin, điểm đến của khách du lịch.

Vì vậy, trong thời gian sắp đến rất mong các tổ chức cá nhân, điểm, làng du lịch cộng đồng cần tuân thủ tốt công tác phòng chống dịch Covid-19, đồng thời từng bước hoàn thiện việc thực hiện niêm yết công khai các tiêu chuẩn quốc gia qui định về du lịch cộng đồng:“Yêu cầu về chất lượng dịch vụ”; “Bảo vệ môi trường, vệ sinh, an ninh, phòng chống cháy nổ” và “Bộ quy tắc ứng xử dành cho các bên liên quan đến hoạt động du lịch cộng đồng”.

Sau đây xin giới thiệu: Bộ quy tắc ứng xử dành cho cộng đồng địa phương (Quyết định số: 3941/QĐ-BKHCN của Bộ Khoa học công nghệ, ngày 31/12/2020 về việc công bố tiêu chuẩn quóc gia-TCVN 13259:2020)

“– Lịch sự, nói lời hay, cử chỉ đẹp, thân thiện với khách du lịch.

– Nhiệt tình chỉ dẫn, giúp đỡ khách du lịch khi có yêu cầu.

– Xếp hàng theo thứ tự, không chen lấn xô đẩy khi sử dụng các dịch vụ hoặc tham gia các hoạt động tại nơi công cộng.

– Tôn trọng, giúp đỡ, ưu tiên, nhường đường cho khách du lịch.

– Sử dụng trang phục lịch sự, phù hợp.

– Có ý thức, trách nhiệm bảo vệ cảnh quan và môi trường; giữ gìn vệ sinh nơi ở và nơi công cộng, hưởng ứng các phong trào xã hội về bảo vệ môi trường.

– Tuân thủ các quy định, bảng chỉ dẫn, biển báo tại các khu, điểm du lịch.

– Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của cộng đồng.

– Giữ thái độ nhã nhặn, lịch sự khi giải quyết sự cố đối với khách du lịch.

– Không “chèo kéo”, đeo bám khách du lịch.

– Không có lời nói, cử chỉ, hành vi thô tục, thiếu văn hóa, trêu chọc hay có hành động khiếm nhã với khách du lịch.

– Không có hành vi, cử chỉ kỳ thị, phân biệt đối xử với khách du lịch.

– Không tranh giành, gây gổ với khách du lịch.

– Không xả rác, khạc nhổ, đi vệ sinh bừa bãi, hút thuốc lá ở những nơi không được phép.

– Không khắc, vẽ lên tường, tượng, bia đá, cây xanh, công trình kiến trúc, hái hoa, bẻ cành, dẫm đạp lên bãi cỏ, trêu chọc vật nuôi tại các khu, điểm du lịch và nơi công cộng.

– Không bán cho khách du lịch sản phẩm từ động, thực vật hoang dã trong danh mục bị cấm.

– Cộng đồng địa phương cần có trách nhiệm giữ gìn và bảo vệ các giá trị văn hóa cộng đồng.

– Cộng đồng ngăn chặn các hành vi như: mua bán mại dâm, buôn bán ma túy và các chất gây nghiện khác, lao động trẻ em, buôn bán người.

– Cộng đồng ủng hộ các nguyên tắc bình đẳng giới và hòa nhập xã hội.

– Cộng đồng cam kết sử dụng các sản phẩm của địa phương.

– Cộng đồng luôn củng cố, nâng cao bản sắc và lòng tự hào về văn hóa địa phương.

– Cộng đồng tuân thủ những quy tắc, quy định và luật pháp bảo vệ văn hóa và di sản.

– Luôn tham gia các chương trình tập huấn về nâng cao nhận thức về môi trường, xử lý rác thải tại địa phương.

– Giới thiệu các thông tin về văn hóa địa phương cho khách du lịch.

– Đảm bảo thực hiện việc an toàn, an ninh cho khách du lịch khi tham quan cộng đồng.

– Luôn tham gia các chương trình tập huấn về nâng cao kỹ năng giao tiếp và giao tiếp đa văn hóa.”

Tóm lại, du lịch cộng đồng được coi là loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng tạo nguồn sinh kế để đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên phát triển kinh tế nâng cao cất lượng cuộc sống. Phát triển du lịch cộng đồng hiện nay có thể kết nối với một số chương trình phát triển kinh tế của đia phương: Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; Chương trình Ocoop-Mỗi xã một sản phẩm…Từ đó mỗi địa phương, điểm, làng du lịch cộng đồng cần tập trung liên kết, khai thác có hiệu quả các nguồn tài nguyên nhằm tạo thành chuỗi giá trị sản phẩm du lịch cộng đồng có giá trị cao đồng thời từng bước không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ du lịch cộng đồng, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển theo hướng bền vững.

Bài và ảnh: Tâm Siu.